AVG en foto’s op je website

Eenmaal teruggekomen van je heerlijke vakantie bedenk jij dat het best leuk is om één van je strandfoto’s voor een zomerse blog te gebruiken. Ineens vraag je je af: “Mag dit, volgens de AVG?” Kan je met al die nieuwe regels over privacy nog zomaar foto’s met daarop mensen publiceren? Internetbureau Max zocht het voor je uit.

De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) gaat over de bescherming van ieders privacy. Je kan je dus zo voorstellen dat het lukraak posten van foto’s met mensen erop wel eens problemen kan opleveren. Want een foto zegt meer dan duizend woorden en dat kan veel gevolgen hebben voor een individu.

Zoals altijd zijn er regels, maar ook uitzonderingen en soms zie je door de bomen het bos niet meer. Daarom helpen wij je zo kort, maar krachtig mogelijk.

Wat heeft die AVG er mee te maken?

De kans dat jij, zoals in de intro, inderdaad ineens nadenkt over de AVG als je bezig bent met je zomerblog is misschien niet al te groot. Maar het is wel belangrijk je af te vragen waarom de AVG zich bemoeit met de foto’s die je op je site wilt publiceren.

Stel jezelf het volgende voor:

Jij gaat naar een congres voor het vinden van een nieuwe baan, omdat die oude baan je al een tijdje niet meer zint. Je loopt nietsvermoedend rond, natuurlijk mét zo’n naambordje op je netjes gestreken overhemd en staat bij een stand van dé grote concurrent van je huidige werkgever. Twintig meter verder staat een enthousiaste fotograaf wat snapshots te maken en jij staat daar, nietsvermoedend, op. De organisatie krijgt de foto, upload hem en zend hem het world wide web op.

Ineens sta jij, herkenbaar en (door dat naambordje) herleidbaar op de foto. Zo kunnen foto’s veel met privacy te maken hebben en ook behoorlijk wat schade veroorzaken. De vraag is: mag dat?

De regels

Als eerste is het belangrijk te weten dat de AVG een set regels is die geldt voor bedrijven, stichtingen en overheden. Jouw persoonlijke foto’s die je op Instagram wil delen voor wat likes vallen er dus niet onder.

Wil je echter voor jouw bedrijf een foto met daarop duidelijk herkenbare mensen gebruiken, dan moet je jezelf het volgende afvragen: ‘kan ik naar aanleiding van deze foto de afgebeelde personen identificeren?’ Is het antwoord ‘ja’, dan heb je te maken met de AVG. Zo niet, dan heb je mogelijk wel te maken met portretrecht. Daarover verderop meer.

Onevenredige inspanning

De volgende vraag die je jezelf moet stellen is: ‘Is het makkelijk om er achter te komen wie de afgebeelde personen zijn?’ Want de AVG stelt dat voor het identificeren geen onevenredige inspanning nodig moet zijn.

Laten we het zo stellen: sta je met een duidelijk leesbaar naambordje op de foto, of is de afgebeelde persoon een bekende nederlander, dan is het heel makkelijk om te herleiden wie er op de foto staat. Maak je echter op een willekeurig moment een foto op het Binnenhof en wil je erachter komen welke Japanner je precies op de foto hebt staan dan zul je veel inspanning moeten leveren om daarachter te komen. En wanneer je zoveel inspanning moet leveren valt de foto niet onder de AVG.

Heb je echter weer ‘ja’ geantwoord? Dan heb je te maken met de AVG.

Ja, dus AVG, maar dan?

Okee, je hebt dus een foto waarop een of meerdere personen redelijk makkelijk te identificeren zijn. En hebt dus te maken met de AVG. Wat nu? Niet gebruiken?

Niet zonder meer. Ook wanneer de foto te maken heeft met de regels van de AVG dan kan het zijn dat je de foto mag gebruiken en in essentie is het zelfs heel simpel:

Want de AVG heeft zes zogeheten grondslagen (bron Autoriteit Persoonsgegevens), die het gebruik of verwerking van privé gegevens rechtvaardigen. In de praktijk zal jouw bedrijf in bijna elk geval alleen gebruik kunnen maken van de grondslag  ‘toestemming’ of ‘gerechtvaardigd belang’.

Toestemming is precies dat wat het insinueert: goedkeuring van de afgebeelde individu om de foto te gebruiken. Handig voor foto’s van mensen die je kent, maar lastig te organiseren op, bijvoorbeeld, evenementen.
Heb je wel die toestemming? Dan heb je ook de plicht die toestemming te kunnen bewijzen aan de toezichthouder.

Gerechtvaardigd belang schrijft voor dat je persoonsgegevens mag verwerken wanneer je de reden hiervoor kan rechtvaardigen tegenover de Autoriteit Persoonsgegevens. In ons voorbeeld zou vrijheid van meningsuiting een gerechtvaardigd belang kunnen zijn.

Vrijheid van meningsuiting? Jazeker! Want de Nederlandse wet schrijft voor dat iedereen recht heeft op vrijheid van meningsuiting. Hieronder valt het bedrijven van journalistiek. Is het bijvoorbeeld je doel om informatie te geven, je mening of ideeën te delen? Dan voldoe je al aan het criterium, want je hoeft geen journalist te zijn om journalistiek te bedrijven.

Zo vallen foto’s die je gebruikt om een verslag te doen over een event wat jouw bedrijf heeft georganiseerd onder de vrijheid van meningsuiting en dus mag je de foto volgens de AVG gebruiken. Ook al kun je de personen op jouw foto’s redelijk makkelijk herleiden.

Wil je dezelfde foto gebruiken in een reclame uiting voor een volgend evenement? Dan gaat het ineens niet meer over een meningsuiting en mag je de foto niet zomaar als reclamemateriaal gebruiken.

In het kort: AVG fotocheck

Stel jezelf bij foto’s die je voor jouw bedrijf of vereniging wil gebruiken de volgende vragen:

1. Staan er personen op de foto?
2. Kan ik naar aanleiding van deze foto de afgebeelde personen identificeren?
3. Is het makkelijk om de afgebeelde personen te identificeren?

Beantwoord je op alledrie de vragen ‘ja’, dan heb je te maken met de AVG en mag je de foto alleen gebruiken als je één van de zes grondslagen van de AVG kan toepassen om het gebruik te rechtvaardigen.

• ‘Toestemming’ is de duidelijkste grondslag, als je dit kan regelen zit je altijd goed.
• De meest voorkomende grondslag die in deze gevallen van toepassing is: ‘grondslag van gerechtvaardigd belang’.
• De ‘grondslag van gerechtvaardigd belang’ kun je toepassen als je gebruik van de foto te maken heeft met de vrijheid van meningsuiting.
• De vrijheid van meningsuiting is niet van toepassing als er een duidelijk commercieel doel is bij het gebruik van de foto.

En het portretrecht dan?

Hoewel deze blog niet gaat over het portretrecht, is het goed om te bedenken dat het Nederlandse portretrecht ook van toepassing is op alle foto’s waar duidelijk herkenbare individuen op staan. Het individu dat je op de foto zet heeft rechten en mag bijvoorbeeld verwijdering van de foto eisen. Jij hebt echter ook rechten, zo mag je de foto blijven gebruiken wanneer het algemeen belang boven dat van de gefotografeerde geplaatst kan worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een belangrijke nieuwsgebeurtenis die je hebt vastgelegd, maar waarbij een bijstander die op de foto is gekomen verwijdering eist.

Het gebruik van de foto is dan duidelijk gerechtvaardigd omdat het algemeen belang (vrijheid van meningsuiting) groter is.

Conclusie foto’s en de AVG

De AVG brengt nogal veel met zich mee en maakt, zoals je in deze blog kan lezen, ook—op het eerste oog—eenvoudige  zaken complex. Het kan dan ook moeilijk zijn om te allen tijde te voldoen aan alle regels. Wees er dan ook altijd op gefocust dat jij en jouw bedrijf een goed verhaal hebben over het ‘waarom’, wanneer je persoonsgegevens vraagt of verwerkt.
Want hoewel de uitvoering van de regels nog even zoeken is, is een mogelijke boete niet mis. Deze kunnen oplopen tot, in het ergste geval, 20 miljoen euro.

Wil je zeker zijn dat jouw bedrijf zich aan de regels houdt? Wij helpen graag. Neem contact op met ons, voor alle ins en outs.